Futurethinker en duurzaamheidsexpert Stefaan Vandist:
“Herbestemming begint bij goede storytelling”
“Als je mensen echt warm wil maken voor je duurzame ideeën, dan moet je vooral een goed verhaal vertellen.” Zo steekt future thinker, keynote speaker en auteur Stefaan Vandist van wal als we aan ons interview beginnen. Op 18 mei vindt de tweede editie van Herbestemmingsdag plaats, waarbij alles in het teken staat van circulariteit en … hoe kan het anders, “herbestemmen”. En laat dat net iets zijn waar Vandist de mond van vol heeft.
Voor organisaties die zich inzetten op circulariteit en herbestemming, vormt stakeholders overtuigen meer dan eens hun grootste struikelblok. Dat is hetgeen Stefaan Vandist tijdens z’n jarenlang parcours als inspirator van heel wat duurzame bedrijven, groot en klein, opviel. Volgens Vandist is goede storytelling dan ook de sleutel tot succes.
“Je eigen kindertijd, je loopbaan, huwelijk … vroeg of laat wordt alles een verhaal dat je met anderen wil delen”, vertelt Vandist. “Dan ga je geen grafieken of cijfers bovenhalen, maar vertellen over je emotionele ervaringen. Met circulariteit is dat niet anders. Je duurzame doelstellingen moeten gebaseerd zijn op wetenschappelijke feiten, vanzelfsprekend, maar je moet mensen ook kunnen overtuigen van je idee. Door het juiste verhaal te vertellen en emotionele betrokkenheid te creëren.”
Op zoek naar de sweet spot
“Om mensen echt te overtuigen, moet je eerst de sweet spot vinden tussen de verplichte, rationele duurzaamheidsprincipes en datgene wat mensen écht beroert”, vervolgt Vandist.
Eenmaal je dat gevonden hebt, zijn er verschillende technieken om je verhaal op smaak te brengen. Eén daarvan is antropomorfisme. “Mensen haken snel af omdat ze met technische begrippen weinig voeling hebben. Maak daarom jouw project tot iets menselijks.”
“Neem nu een winkel met tweedehandskledij”, verduidelijkt Vandist. “De term ‘tweedehands’ klinkt toch wat vies, alsof het dragen van tweedehandskledij je tot een tweederangsburger maakt. Plak er echter de term ‘pre-loved’ op, en je creëert een heel ander verhaal. Nu heb je het over liefhebben, en dus iets typisch menselijks.”
Het bewaren van de ziel
“Bij een herbestemmingsproject ligt de sweet spot in het bewaren van de ziel”, vertelt Vandist. “Je creëert iets moderns en functioneels, maar behoudt ook het oude en nostalgische.”
In de storytelling van een herbestemmingsproject presenteert men vaak het nieuwe gebouw via een digitale rendering. Maar dat heeft volgens Vandist nog weinig effect. “Laat liever de mensen je project live ervaren en kijk naar hun authentieke respons en beleving. Je zal tot veel interessantere feedback komen. Mensen weten pas wat ze willen, als ze het met eigen ogen kunnen zien.”
Van treinloods naar woonkamer
Vandist haalt het voorbeeld aan van LocHal in Tilburg. “Het gebouw was vroeger een treinloods en doet nu dienst als één grote ‘woonkamer’ voor alle lagen van de samenleving: er is een gamehal, koffieshop, bibliotheek, vergaderzaal voor bedrijven … noem maar op. Het is een levendige moderne ontmoetingsplaats geworden, waar toch ook de referentie naar de treinen behouden is gebleven. De roestige, brute structuur ademt er nostalgie.”
Tilburg heeft dus de sweet spot gevonden: “Het gebouw is economisch interessant, want al die zaken onder één dak brengen is kostenbesparend. Toch kunnen alle bewoners ervan meegenieten en blijft de oorspronkelijke ziel van de treinloods behouden. Een echte win-win-win.”
Geen blauwdrukken
In Tilburg hadden ze dus het juiste idee. Toch is volgens Vandist succesvolle herbestemming geen kwestie van copy paste: “Ik geloof niet in blauwdrukken. Wat men gedaan heeft in Tilburg, werkt in Tilburg. Maar elke omgeving is anders.”
Vandist vervolgt: “Bij elk herbestemmingsproject moet je uitzoomen en de totale context van de buurt bekijken. Wie woont daar, wat zijn hun noden, en hoe kunnen we dit gebouw herbestemmen zodat we er zoveel mogelijk maatschappelijke meerwaarde uithalen? Ongewone samenwerking leidt vaak tot ongeziene projecten”, besluit Vandist. “Betrek zoveel mogelijk andere mensen en andere invalshoeken en je zal ongelooflijke dingen creëren.”
Heb jij de sweet spot al gevonden in jouw project rond herbestemming of circulariteit? Doe dan zeker mee aan de Herbestemmingsdag op 18 mei 2025! Je project indienen kan hier.
