Herbestemmingsdag 2025 leert Vlaanderen wat circulariteit is en gooit de deuren van talrijke duurzame projecten open
Van oude fabrieksgebouwen tot bedrijven die circulariteit voorop zetten: "Herbestemmingsdag" vestigt aandacht op verborgen parels die Vlamingen duurzaam verbinden.
Een oude brandweerkazerne die omgevormd is tot een ware ontmoetingsplek voor honderden mensen. Een historisch abdij die een nieuw leven krijgt als duurzaam kantoorgebouw. Of een verlaten drukkerijsite die een nieuwe invulling krijgt als creatief laboratorium voor ondernemers. Komende zondag, op zondag 18 mei, vindt de tweede editie van Herbestemmingsdag plaats. In heel Vlaanderen openen opnieuw tientallen herbestemmingsprojecten hun deuren voor het grote publiek. Net zoals vorige jaar worden enkele duizenden bezoekers verwacht om diverse “verborgen parels” te ontdekken. En opvallend: de organisatoren willen met deze dag niet alleen mensen inspireren, maar ook duurzaam activeren. “Niemand moet nog wachten op herbestemming of circulariteit, het is iets dat nu massaal gebeurt maar soms nog te weinig gezien wordt”, zo luidt het.
Herbestemming is veel meer dan enkel en alleen het behoud van (erfgoed)gebouwen door ze simpelweg een tweede leven te geven. Het is een gigantische hefboom voor een duurzame toekomst. Zo vermindert herbestemmen de nood aan nieuwe grondstoffen, verlengt het de levensduur van materialen en stimuleer je er innovatieve vormen van circulariteit mee.
Dat is meteen ook de reden waarom de organisatie achter de tweede editie van Herbestemmingsdag niet enkel focust op herbestemming op het vlak van vastgoed, maar in de meest brede zin hergebruik aan bod wil laten komen. “Als je met herbestemming bezig bent, zal je zien dat ook circulair en creatief ondernemen al vlug in beeld komt. Alleen: het grote publiek is zich daarvan nog niet altijd bewust, en dat willen we veranderen”, zeggen initiatiefnemers Pieter Verfaillie en Ruben Willaert. Beiden zijn ze doorwinterde herbestemmers, met een achtergrond als architect en erfgoed-expert trapten ze vorig jaar de eerste editie van Herbestemmingsdag op gang.
Die mocht meteen “geslaagd” genoemd worden, maar de organisatie hoopt deze keer op een nog massalere opkomst. De eerste editie van Herbestemmingsdag was een schot in de roos met 25 projecten en bijna 5.000 geïnteresseerden. Dat momentum willen ze nu doortrekken met nog veel meer grote en kleine inspirerende voorbeelden die aanstaande zondag de deuren openen. Herbestemmen moet volgens de organisatoren meer dan ooit getoond worden als duurzaam principe. “Door al die verborgen parels nog meer en beter te leren kennen, zullen mensen vanzelf zien hoe gigantisch de meerwaarde is”, zo luidt het.
Initiatiefnemer en architect Pieter Verfaillie: “Herbestemmen is belangrijker dan ooit, voor onze planeet én voor iedereen die erop leeft. Bij de herbestemming van gebouwen stoten we 50 tot 70% minder CO₂ uit in vergelijking met nieuwbouw. En hoewel 90% van het bouwafval recycleerbaar is, krijgt slechts een fractie daarvan effectief een tweede leven. Maar, herbestemmen gaat verder dan alleen gebouwen: zo kunnen voedseloverschotten verwerkt worden tot duurzame cosmetica, of worden oude deuren en ramen getransformeerd tot unieke designobjecten.”
Ook mede-initiatiefnemer Ruben Willaert, restaurateur en ondernemer, benadrukt de meerwaarde: “Met Herbestemmingsdag willen we niet enkel tonen wat al bestaat, maar ook mensen aanmoedigen om zelf initiatief te nemen. Circulariteit wordt pas krachtig als het gedragen wordt door brede lagen van de bevolking – van architect tot buurtbewoner, van ondernemer tot beleidsmaker.”
Herbestemmen zorgt voor verbondenheid
De beweging die met Herbestemmingsdag gepaard gaat, moet zondag alvast het architecturale aspect overstijgen: het wordt een pleidooi voor slimmer ruimtegebruik, minder afval, meer samenwerking én verbondenheid.
“Iedereen kan herbestemmen, elk op zijn manier. Door te delen, te herstellen, of door gewoon bewuster om te gaan met wat er al is. Dat is de boodschap die we met Herbestemmingsdag willen uitdragen,” besluit Pieter Verfaillie.
Ga dit weekend langs bij een herbestemmingsproject in jouw buurt en ontdek zelf wat herbestemming betekent. Je vindt alle deelnemende projecten aan editie 2025 hier.